ÇOCUKLARDA TAŞ HASTALIĞI (ÜROLİTİYAZİS)
Çocuklarda taş hastalığı (Ürolitiyazis) üriner traktüsün herhangi bir yerinde (böbrek kalisleri, pelvis, üreter, mesane ve üretrada) oluşan taşı tanımlar.
Ürolitiyazisde, taşın enfeksiyon ve tıkanma (obstriksiyon) yapıp yapmadığı, taşın nedeninin (etiyolojisinin) ne olduğu, tıbbi ve cerrahi tedavisinin planlanması temel problemlerdir.
Türkiye taş hastalığının sık görüldüğü bir ülkedir.
Taş hastalığı olan çocukların %75’inde taş oluşumu için bir neden saptanabilmektedir. Taş hastalıklı çocuk olgularda %40’ında metabolik (vücudun yaptığı), % 25’inde böbrek ve böbrek yollarındaki darlık (staz/obstrüksiyon) ve %10’unda infeksiyon neden olarak bulunmaktadır. %25’inda ise neden (nedensiz) idiyopatiktir.
Taş oluşumu kompleks mekanizmalar sonucu olan bir olaydır. Genetik, anatomik, fizyokimyasal, diyet ve çevresel faktörlerin etkileşimi ve/veya kombinasyonu sonucu; taş oluşumunu artıran (promotörler) ve azaltan (inhibitörler) faktörlerin hassas dengesinin bozulmasına bağlı oluşur.
Çocuklarda taş hastalığının, karekteristik geliş semptomları ağrı ve idrarda kanamadır (hematüridir).
Çocuklarda taş hastalığından kuşkulanıldığında veya tanısı konulduğunda; ilk başlangıç yaklaşımı, taşın tıkanıklığa (obstrüksiyona -staza) neden olup olmadığının, üriner enfeksiyonun ve böbrek yetmezliğinin varlığının araştırılmasıdır. Öncelikle bunlar saptanılmalı, acil tedavi gerekiyor ise tedavi yapılmalı ve sonradan ise taş hastalığına neden olan faktörler araştırılmalıdır.
Taş bulgusu gösteren çocuk olgularda öncelikle tıbbi hikaye ve aile hikayesi alınır. Taş hastalığı olan çocukların %40’ında, aile hikayelerinde üriner sistemde taş oluşumu hikayesi vardır. Çocukların tüm bir sistemik muayenesi, ayrıntılı bir şekilde yapılmalıdır. Rurin idrar bakısı ve idrar kültürü değerlendirilir. Öncelikle obstrüksiyona -staz , üriner enfeksiyon ve böbrek yetmezliğinin olup olmadığı araştırılmalıdır. Bunun için acil biyokimyasal (böbrek fonksiyon testleri, iyonogram) testler ve batın ultrosonografisi değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmeler yapıldıktan sonra, taş oluşumuna neden olan metabolik faktörler araştırılır.
Çocuklarda taşın nedenine yönelik metabolik değerlendirmesini yapılması çok önemlidir ve zorunludur. İdrarda taşa neden olan, idrarla fazla veya az atılan maddelerin araştırılması ve saptanması gerekmektedir. En sık neden idrarla fazla kalsiyum(hiperkalsiüri) atılımıdır. Bunun önemli bir kısmı aileseldir.
TEDAVİ:Çocuklarda taş tedavisinin,tıbbi ve cerrahi tedavi olarak iki yönü vardır.
Taşlı çocuklarda; taşa neden olan risk faktörlerini ortadan kaldırmak veya etkilerini azaltmak, taş yinelemelerini önlemek veya sıklığını düşürmek, mevcut taşın eritilmesini sağlamak, taşa bağlı komplikasyonları önlemek ve taştan korunmaya yönelik yaklaşımlar gibi önleyici ve spesifik tıbbi tedavi uygulaması gereklidir.
Cerrahi ve endoürolojik girişimsel yöntem tedavisinin genel ilkesi: minimal invaziv (en az müdahale ile)girişimle taşın vücuttan uzaklaştırılmasıdır.
DEVAMI>>