YENİDOĞAN DERİSİ VE BEBEK BANYOSU
Yenidoğanda derinin anatomik bütünlüğü tam olmasına rağmen, henüz olgunluğunu tam tamamlamamıştır. Epidermis derinin en üst tabakasıdır. Bu tabaka derinin bariyer, koruyucu tabakasıdır.Bebeğin epidermis kalınlığı normal olsa da bariyer ve koruyucu fonksiyonu tam değildir ve yetersizdir.Yenidoğanda derisinden epidermisten su kaybı fazladır ve immatur (olgunlaşmamış) epidermisten deri yolu ile emilim düzeyi de yüksektir. Bu durum istenmeden deriye temas eden maddelerin bile kolaylıkla deriden emilmesine ve bebekte lokal veya sistemik toksik etkilere neden olmasına sebep olabilir.
Deride epidermis tabakasının altında yer alan tabakaya da dermis tabakası denilir. Demis tabakası da yenidoğanda anotomik ve fonksiyon olarak yetresizdir.Epidermis ve dermis arasındaki bağlantı zayıftır, deri ince ve daha az elastiktir. Sonuç olarak yenidoğan derisi çok hassastır, incedir ve frajildir (hasarlanabilir).
Doğumda yenidoğanın derisi verniks kazeoza, kan, mekonyum(bebeğin ilk kakası), sellüler debris (hücresel artıklar) ile kaplıdır. Verniks kazeoza doğal olarak görülen, yeni doğanin deri yüzeyine yapışık, yağdan zengin birçok parçadan oluşan ve kısmen fetal sebase (yağ) bezler tarafından üretilenbeyazımsı, mumsu yağlı birmaddedir. Verniksin doğumda su kaybına karşı bariyer oluşturma,ısı düzenlenmesi ve doğal immünitede (savunmada) rolleri olduğu ileri sürülse de bu fonksiyonların çoğu şüphelidir.
Genelde çoğu doğumhanelerde normal doğan bebekler (erken doğum olmayan bebekler) üzerlerindeki kan ve/veya mekonyum için doğumdan hemen sonra, 35-37 derecelik su ile yıkanırlar. Normalde tüm normal bebeklerin (2500 gram üstü bebeklerin) hipotermi (bebeğin ısı düşüklüğü) riskini en aza indirmek amacıyla, bebeğin yaşam bulguları ve beden sıcaklığının stabilize olmasını takiben, doğum sonrası 2.-4. saatler arasında ilk banyosunun yapılması daha uygun olur. Banyo sonrası cevre ısısı kontrol altında tutulmalıdır. Özellikle 36 haftadan küçük bebeklerde banyo 24 saatten sonraya ertelenmelidir.
Banyo ölü hücreler, sebum, ter, kir, gün içinde deriyi kaplayan diğer dış partiküllerin uzaklaştırılması ve deriyi sağlıklı, iyi görünümlü tutmak için yapılır.Yenidoğan bebekler için 1ci gün geçtikten sonra, normal bebekler 2-3 gün, preterm bebekler 4 gün ara ile yıkanılması önerilmektedir. İdeal banyo suyu sıcaklığı, (beden sıcaklığına yakın olan) 35-37 derece olmalıdır. Banyo süresi de 5-10 dakikayı geçmemelidir. Banyoda ovalama yapılmamalıdır.
Su, yenidoğanlar için tek başına ideal temizleyici değildir. Dışkı ve sebum gibi yağlı maddeleri uzaklaştıramaz. Deri pH’ sını 5,5’ ten 7,5’ e çıkarır, artmış pH proteaz aktivitesini artırarak deri bariyerinin bozulmasına sebep olur.Yenidoğanlarda deri temizliği için alkali olmayan yumuşak formüllü, nötral veya hafif asidik, kokusuz,boya maddesi içermeyen, gözlerde yanmaya neden olmayan, likid(sıvı), sindetler(=sentetik deterjan adı verilen sentetik sabunlar=sabunsuz sabunlar) tercih edilmelidir. Yenidoğanda ve bebeklerde kullanılan şampuanlarda ve temizleyiciler SLS (Sodyum Lauryl Sülfat), SLES (Sodyum Laureth Sulphate), metilizotiazolinon, Parabenler (metil paraben, propil paraben, etil paraben, butil paraben)gibi ajanları içermemelidir.
DEVAMI