İŞTAHSIZLIK
İştahsızlık, bebeğin yeterli büyüme ve gelişmesi için alması gereken temel gıdaları, değişik sebeplerden dolayı az alması ve/veya ret etmesidir.
İştahsızlık bebeğin yeterli ve dengeli beslenmesinin bozulmasına neden olur. Yeterli ve dengeli beslenmeme sonucu; yeterli kalori, protein, vitamin ve mineral alınmaması nedeniyle, bebekte ortaya çıkan ilk sorun yetersiz kilo alımıdır. İştahsızlık uzun sürer ise yetersiz kilo alımı yanında boy artımı ve bebeğin büyümesi azalır.
İştahsızlık en sık yeni besinlerle tanışma dönemi olan 6-36 ay arasında görülmektedir. Yapılan araştırmalarda çocukların %20-50'sinin anne-baba tarafından az yiyen çocuklar olarak tanımlandıkları saptanmıştır. Doktora başvuran normal çocukların %25-40'ında iştahsızlık yakınması olduğu bildirilmektedir.
İştahsızlığın birçok nedeni vardır. Genel olarak 3 ana neden söz konusudur: organik nedenler, psikolojik nedenler ve beslenme hataları. Organik kökenli bir iştahsızlık durumunda, altta yatan bir hastalık vardır.
Bu durumda bebekte iştahsızlık, bir hastalığın bulgusu olarak ortaya çıkmaktadır. Organik kökenli iştahsızlıkta bebekte ve çocukta yeterli kilo alamama ve iştahsızlığa neden olan hastalıkların bulguları vardır. Bebeklerdeki ve çocuklarda boy ve ağırlığın yaş ve cinse göre düşük (3 persantilin altında) olması, yıllık boy ve kilo alımının o yaşa göre az olması, halsizlik olması, uyku değişiklikleri ve kusma, ishal, kabızlık, karın ağrısı, aşırı su içme, aşırı idrar yapma, cilt değişiklikleri gibi bulguların varlığı organik hastalık işaretleridir. Herhangi bir hastalık ve fiziksel problem olmadan meydana çıkan iştahsızlık ise psikolojik kökenli veya çocuğun beslenmesi ile ilgili yapılan uygulama hatalarından dolayı ortaya çıkan iştahsızlıktır.
İştahsızlık değerlendirilirken üç günlük bebeğin beslenmesi, günlük tüketilen besinler ve miktarları ayrıntılı olacak şekilde ve beslenme saatleri ve de süreleri kaydedilmelidir. Beslenme şekli, içeriği miktarı yanınsa beslenme sırasında uygulanan yöntemler, doygunluk zamanı sorgulanmalıdır. Ailenin sosyoekonomik durumu, aile ortamı, anne-baba ve bakıcının psikososyal durumları değerlendirilmelidir.
İştahsızlıkta tanısında ilk yapılması gereken iştahsızlığa neden olan organik bir hastalığın olup olmadığının saptanmasıdır. Bu nedenle organik hastalık işaretleri sorgulanmalı, çocuk detaylı muayene edilmeli ve gerekir ise laboratuvar tetkikleri yapılmalıdır. Özellikle mide bağırsak hastalıkları ve idrar yolu enfeksiyonu ayrıntılı değerlendirilmelidir. İştahsızlığa neden olan organik hastalık saptanır ise bu tedavi edilmelidir.
Organik hastalığı olmayan olgularda psikososyal nedenler araştırılmalı, çocuk ve aile iyice tanınmalı, bozuk olan ilişki düzeltilmeli, ebeveynlerin yanlış tutumları var ise bunlar ortadan kaldırılmalıdır. Genellikle organik hastalığı bulunmayan iştahsızlığı olan çocuklarda standart bir yaklaşım yoktur. Çocuğun ve ailenin özelliklerine göre bireyselleştirilmiş çözümler uygulanmalıdır.
İştahsız bebeğe vitaminler ve mineraller verilmesinin yararı yoktur. Vitamin ve mineral desteği, ancak eksikliği olan çocuklarda önerilmelidir.
DEVAMI